Digitale geletterdheid is een verzameling van vaardigheden die kinderen nodig hebben om zich goed voor te bereiden op een wereld waarin computers, internet en digitale informatie een onvoorstelbaar grote rol zullen spelen. Om vaardig te zijn, is ook kennis nodig. Zelfs dat is niet genoeg; naarmate kinderen opgroeien en zelfstandiger worden, verwachten we ook dat ze met een verstandige, kritische blik om kunnen gaan met technologische ontwikkelingen. Dus wijs omgaan met wat de digitale wereld hen zal bieden. Digiwijsheid: daarover lees je meer op deze website.

Een van de uitgangspunten van goed onderwijs is het aanleren van vaardigheden waarvan wij denken dat kinderen die in hun toekomst nodig hebben. De vaardigheden die onder digitale geletterdheid vallen, vormen daarop geen uitzondering. Veel basisscholen, maar ook middelbare, zijn nog zoekende naar een concrete invulling.

Hoe ver is de toekomst?

Digitale geletterdheid is onderdeel van – en verweven in – de 21e eeuwse vaardigheden. En deze staan aan de basis voor het leven en werken in de toekomst. Het is lastig te voorspellen welke beroepen er over 20 jaar zullen zijn en welke kennis en vaardigheden daar voor nodig zijn. Honderd jaar geleden zou dat nog gekund hebben, maar al lange tijd is zo’n voorspelling niet meer dan een speculatie. 
Twintig jaar is dus te ver weg. En vijf jaar? Als we dat ‘de toekomst’ noemen, is het een stuk eenvoudiger om er een voorstelling van te maken. We zullen dan nog steeds met een smartphone in onze zak rondlopen en kinderen zullen nog steeds op jonge leeftijd in aanraking komen met elektronica die verbonden zijn met internet. Natuurlijk komen er nieuwere apparaten, handigere apps en zijn toepassingen zoals VR (virtual reality) wellicht niet meer weg te denken uit het klaslokaal; de basis zal echt niet veel anders zijn. 

Leerlijn Digitale Geletterdheid

Wat wil je kinderen die naar de middelbare school gaan meegeven? Probeer vanuit daar terug te redeneren wat je in de voorgaande schooljaren nodig hebt om dat te realiseren. Neem het vak rekenen. De getallenreeks (1,2,3…) die je in groep 2 leerde heb je nodig om eenvoudige sommen in groep 3 te doen. Die moet je eerst onder de knie hebben om in groep 4 aan de tafelsommen te beginnen. Vervolgens kun je daarmee verhoudingen, staartdelingen en oppervlaktes bepalen. Zo’n zelfde opbouw van kennis en vaardigheden over de digitale wereld is ook nodig om de kinderen van nu op te leiden tot digitaal bewuste burgers. Het is dus goed om te komen tot een leerlijn, waarbij in elk leerjaar duidelijke doelen worden geformuleerd.
Er is al veel geschreven over digitale geletterdheid, maar het in de praktijk brengen blijkt vaak nog lastig. Scholen werken in verschillende mate aan de vier peilers die SLO/Kennisnet schaart onder digitale geletterdheid:

• mediawijsheid – inzicht in het medialandschap, digitale participatie en – veiligheid
• informatievaardigheden – kritisch en systematisch beoordelen van o.a. digitale informatie
• ict-basisvaardigheden – de werking van computers, netwerken en opslag van gegevens
• computational thinking – denken in logica en programmeren.
  Klik op de links voor uitgebreide uitleg, of lees meer hierover bij het SLO. Voor een totaaloverzicht download je hier de complete leerlijn, uitgewerkt door het SLO.

Door Curriculum.nu worden deze peilers op dit moment verder uitgewerkt en omgezet in einddoelen. Als het zover is, lees je daarover meer op deze website. 
Digitale vaardigheden krijgen dus een structurele plaats in het curriculum van zowel basis- als middelbaar onderwijs. En dat zal nog een hoop stof doen opwaaien. We kunnen gerust zeggen dat we op dit moment aan de vooravond staan van een kantelpunt in ons onderwijs.

Wat kun je verwachten van Digiwijsheid.nl?

Als je iets aan anderen wilt leren, is het noodzakelijk om het eerst zelf onder de knie te hebben, zoals we ook de lesstof van alle andere vakken goed moeten overzien. In een reeks verhalen neem ik je mee in een ontdekkingstocht door de huidige digitale wereld. Hopelijk helpt het je om vanuit deze inzichten de leerlingen en andere mensen in je omgeving een klein stapje verder te helpen in hun digiwijsheid.

Op deze website vind je informatie over digitale geletterdheid in de vorm van beschrijvingen en praktische tips van lesmateriaal. Daarnaast lees je verhalen over onderzoeken, leerlijnen, publicaties en andere nieuwtjes die betrekking hebben op de digitale wereld waarin we nu leven; interessant voor iedereen, maar zeker voor jou als leerkracht/docent, ict-coördinator, directeur, adviseur of ouder.

Een kleine greep: een artikel over elektronica en elektronische schakelingen, een basisprincipe dat nog steeds van groot belang is voor het functioneren van computers. Eigenlijk net zo basaal als de uitvinding van het wiel. Gelukkig hebben we inmiddels luchtbanden en vering, wel zo comfortabel. In die trant moet je bij schakelingen ook denken.
Altijd willen weten hoe de ontwikkeling van een rekenmachine ter grootte van een klaslokaal naar een microchip waar miljarden schakelingen op passen is verlopen? Dat lees je ook op deze website. Daarnaast lees je artikelen over privacy, cookies en tracking pixels die je als basiskennis kunt gebruiken voor lesactiviteiten over mediawijsheid. Ook onderwerpen als Big Data, Artificial Intelligence, en algoritmes komen nog aan bod. Uiteraard in leesbare en begrijpbare vorm. 

Bedankt voor het lezen en houd de website in de gaten voor meer digiwijsheid.